Στην προηγούμενη ανάρτηση δείξαμε για ποιον λόγο η ανάγνωση μόνον της περίληψης ενός επιστημονικού άρθρου μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα. Τα σπουδαία βρίσκονται στις λεπτομέρειες. Αυτό ακριβώς ισχύει και για ένα άλλο άρθρο του NEJM, όπου παρουσιάζεται η πρώτη κλινική μελέτη αξιολόγησης του νέου πανδημικού εμβολίου. Στην ανακοίνωση αυτή, Αυστραλοί επιστήμονες, υπάλληλοι της κατασκευάστριας εταιρείας του εμβολίου, δοκίμασαν την αποτελεσματικότητα του εμβολίου σε 240 συμπολίτες τους.
Κατ' αρχάς να τονίσουμε ότι ότι ο αριθμός αυτός είναι αστείος, συγκρινόμενος με τον τελικό αριθμό ανθρώπων που θα εμβολιαστεί. Το να χρησιμοποιείς 240 άτομα για να εξάγεις συμπεράσματα για 4,9 δις που προβλέπεται ότι τελικά θα εμβολιαστούν, είναι εξ' ορισμού αεριτζίδικο και δε θα μπορούσε ποτέ να γίνει αποδεκτό αν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) είχε κηρύξει την πανδημία - μαϊμού και δεν επέτρεπε τις εταιρείες να εκμεταλλευτούν ειδικές διατάξεις εκτάκτου ανάγκης (κοιτάξτε π.χ. τι έκανε ο Ομπάμα την Παρασκευή που μας πέρασε). Στα χρηματιστήρια υπάρχει ένας όρος που ονομάζεται leverage και αντιπροσωπεύει ουσιαστικά την δυναμοποίηση του αρχικού επενδεδυμένου κεφαλαίου με στόχο την αποκομιδή πολλαπλάσιων κερδών. Από τέτοιου είδους πρακτικές προκλήθηκε η πρόσφατη κατάρρευση του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος. Αντίθετα, στο χρηματιστήριο της Υγείας τέτοιες πρακτικές είναι ακόμα αποδεκτές χάρη στην προστασία του ΠΟΥ. Για σύγκριση αναφέρουμε το παράδειγμα του εμβολίου κατά του ροταϊού. Στην περίπτωση αυτή, στα τέλη της δεκαετίας του 90, η κατασκευάστρια εταιρεία για να πάρει άδεια κυκλοφορίας αναγκάστηκε από τον FDA να διεξάγει κλινικές μελέτες με συμμετοχή 70.000 ανθρώπων, ώστε να αποδείξει την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του προϊόντος της. Στην περίπτωση της γρίπης 240 θεωρούνται αρκετοί και ο νοών νοείτο!
Πίσω στην ανακοίνωση. Διαβάζοντας την περίληψη μένουμε με την εντύπωση ότι το εμβόλιο είχε αποτελεσματικότητα 97%. Αν περάσουμε στις εσωτερικές σελίδες της ανακοίνωσης βρίσκουμε τον ορισμό του κύριου τελικού σημείου αξιολόγησης (primary endpoint) του εμβολίου: το εμβόλιο θα θεωρηθεί αποτελεσματικό από τους ερευνητές αν οι εμβολιαζόμενοι αναπτύξουν τίτλο αντισωμάτων πάνω από 1:40. Για να μη σας κουράζουμε με λεπτομέρειες, ο δείκτης αυτός αντιστοιχεί ουσιαστικά σε αραίωση αίματος. Πρακτικά όσο μεγαλύτερο είναι το δεύτερο νούμερο του δείκτη τόσο περισσότερα αντισώματα αναπτύσσει ο άνθρωπος. Εφιστούμε την προσοχή του αναγνώστη ότι σύμφωνα με τους συγγραφείς, επίτευξη τίτλου πάνω από 1:40 είναι απόδειξη ανοσίας και άρα επιτυχίας του εμβολίου.
Πράγματι μετά τον εμβολιασμό τα 240 άτομα της ανακοίνωσης ανέπτυξαν πολύ μεγάλους τίτλους, υπερβαίνοντας σαφώς το 1:40. Αυτό που ξέχασαν να γράψουν με κεφαλαία οι επιστήμονες στην περίληψη του άρθρου είναι ότι ΤΟ 33% ΤΩΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΕΙΧΑΝ ΗΔΗ ΑΝΤΙΣΩΜΙΚΟ ΤΙΤΛΟ ΠΑΝΩ ΑΠΟ 1:40 ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ αποδεικνύοντας ότι , τουλάχιστον στην Αυστραλία το 1/3 του πληθυσμού δε χρειάζεται να εμβολιαστεί. Επαναλαμβάνω ότι τίτλος 1:40, σύμφωνα με τους ίδιους τους συγγραφείς, ισοδυναμεί σε επαρκή ανοσία. Ποιός ο λόγος να επιβαρύνεται ο οργανισμός άνοσων ανθρώπων με παραπάνω αντισώματα όταν έχουν ήδη επαρκή προστασία;
Στην Αυστραλία, νόσησε από τη νέα γρίπη το 10% του πληθυσμού της. Στο βαθμό που το δείγμα των συμμετεχόντων στη μελέτη ήταν αντιπροσωπευτικό του πληθυσμού -και δε μπορεί να είναι διαφορετικά, αλλοιώς η ανακοίνωση είναι εσφαλμένη-, για να έχει ανοσία το 33%, φαίνεται ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων περνάει τη νέα γρίπη ασυμπτωματικά χωρίς καν να το καταλάβει, κάτι που ακροθιγώς έθιξε και ο κύριος Τριχόπουλος σε μία εκπομπή στον Σκάι, χωρίς να αντιδράσει καν ο μεγαλόσχημος δημοσιογράφος - γάτος. Δεν γνωρίζω πόσοι άνθρωποι σε άλλα μέρη της γης έχουν ήδη ανοσία, αλλά το εύρημα αυτό των Αυστραλών επιστημόνων και μόνο θα έπρεπε να οδηγήσει τις υγειονομικές αρχές άλλων χωρών που κόπτονται για την προστασία της υγείας των πολιτών, να ψάξουν και να βρουν ποιοι είναι ήδη προστατευμένοι. Εξ' ορισμού, κάθε προληπτική παρέμβαση που γίνεται σε ανθρώπους που δεν κινδυνεύουν δεν πρόκειται να έχει κανένα όφελος γι' αυτούς και το μόνο που μπορεί να περιμένουν είναι ανεπιθύμητες ενέργειες.
Από την άλλη μεριά κάθε προσπάθεια ανεύρεσης του κλάσματος του πληθυσμού που έχει ήδη ανοσία στη νέα γρίπη θα ερχόταν σε ευθεία σύγκρουση με τα συμφέροντα των παρασκευαστριών εταιρειών του εμβολίου. Κατ' επέκταση, τουλάχιστον σε αυτήν την περίπτωση, ότι συμφέρει την υγεία μας δε συμφέρει τις φαρμακευτικές εταιρείες. "Γνωρίζω, προστατεύομαι, συνεχίζω" είναι το σλόγκαν του Υπουργείου Υγεία μας για τη νέα γρίπη. "Εμβολιάσου και μη ερεύνα" θα προτείναμε εμείς!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου