ΑΝΤΙΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΤΥΠΑ ΦΑΡΜΑΚΑ (ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ)

Πάμε λοιπόν στα στοιχειώδη μαθηματικά της φαρμακευτικής αγοράς της Ελλάδας. Σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας και του ΙΟΒΕ το μέγεθος της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης το 2004 ήταν περίπου 4,5 δις €. Το 2008 έφτασε τα 8 δις, ενώ οι προβλέψεις για το 2009 αναφέρουν ότι θα ανέλθει περίπου στα 9 δις, εκ των οποίων τα 5 δις αποτελούν τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη (δηλαδή τα χρήματα που πληρώνουν τα ασφαλιστικά ταμεία στις φαρμακευτικές εταιρείες. Τα υπόλοιπα είναι ιδιωτική δαπάνη). Τα 9 δις αντιστοιχούν σε περισσότερο από το 20% του συνόλου των δαπανών υγείας και στο 2,5% του ΑΕΠ. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι οι φαρμακευτικές δαπάνες των άλλων χωρών της ΕΕ, αλλά και των «προβληματικών ΗΠΑ» αποτελούν το 1 με 1,5% του ΑΕΠ τους και το 10% του συνόλου των δαπανών υγείας τους. Τα ποσοστά της Ελλάδας αντιστοιχούν σε τριτοκοσμική χώρα και σίγουρα δεν δικαιώνουν τις προσπάθειες επανίδρυσης του κράτους που είχαν αναλάβει το 2004 οι κυβερνώντες μας, τουλάχιστον όσον αφορά τον χώρο της υγείας. Το ζητούμενο είναι να βρεθούν τρόποι περικοπής της φαρμακευτικής δαπάνης και επαναφοράς της στο 1 με 1,5% του ΑΕΠ που ισχύει για της όλες τις (υπόλοιπες;) χώρες του πολιτισμένου κόσμου.
Ας περάσουμε στις λεπτομέρειες. Ένα κύριο ποιοτικό χαρακτηριστικό της ελληνικής αγοράς φαρμάκου είναι το ελάχιστο ποσοστό που κατέχουν τα αντίγραφα φάρμακα. Το 2005 το ποσοστό αυτό ανερχόταν (ή σωστότερα κατερχόταν!) στο 10%, ενώ σύμφωνα με δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας αγγίζει πλέον μόλις το 5%. Στις χώρες της ΕΕ το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 20-60%. Η στρέβλωση της Ελληνικής αγοράς δε σταματά εδώ, αλλά ολοκληρώνεται πανηγυρικά με το δια νόμου πάγωμα της τιμής των αντιγράφων στο 80% των πρωτότυπων τη στιγμή που στην υπόλοιπη Ευρώπη η τιμή τους κυμαίνεται περίπου στο 50%, ενώ στις ΗΠΑ όπου έχει επιτραπεί ο ανταγωνισμός μεταξύ αντιγράφων, οι τιμές τους αγγίζουν και το 10% της τιμής των πρωτότυπων.
Ας κάνουμε τις μετριότερες των εκτιμήσεων: η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη ανέρχεται στα 5 δις εκ των οποίων τα 0,5 δαπανώνται για αντίγραφα και τα 4,5 για πρωτότυπα (σχέση 10:90). Αν, λέω αν και ξαναλέω αν, υποχρεωθούν οι χρυσές πέννες των γιατρών μας να συνταγογραφούν αντίγραφα φάρμακα αντί για πρωτότυπα ώστε η σχέση αντίγραφων προς πρωτότυπα να φτάσει στο 60:40, αν, λέω αν και ξαναλέω αν, ορισθεί ανώτατη τιμή αναφοράς για τα αντίγραφα στο 40% των πρωτότυπων, τότε εξοικονομούνται 1,5 δις ετησίως. Προσέξτε ότι δεν λάβαμε υπ’ όψη μας τον ελεύθερο ανταγωνισμό μεταξύ των αντιγράφων, ο οποίος θα μπορούσε να δουλέψει άψογα αν οι γιατροί υποχρεώνονταν να συνταγογραφούν (ή οι φαρμακοποιοί να εκτελούν, αυτά είναι τεχνικές λεπτομέρειες) το φθηνότερο μεταξύ των (ισοδύναμων, για να μην ξεχνιόμαστε) αντιγράφων. Οι παραπάνω υπολογισμοί είναι αδροί. Δεν λαμβάνουν υπ’ όψη π.χ. τη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη η οποία αποτελεί περίπου το 1,5 με 2 από τα 5 δις της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης. Και εκεί υπάρχουν απλές δοκιμασμένες λύσεις, όπως των μειοδοτικών διαγωνισμών αγοράς φαρμάκων (δικαίωμα που το έχουν οι διοικήσεις των νοσοκομείων ούτως ή άλλως -Αγορανομική Διάταξη Α3/3525, άρθρο 439 §2, 12-12-2005. Απλώς «ξεχνάν» να το ασκούν, ασχέτως αν τους το θύμισε προσφάτως το Ελεγκτικό Συνέδριο!)
3 το λάδι, 3 το ξύδι λοιπόν, πόσο το λαδόξυδο; Αν παρουσιάσετε αυτήν την πρόταση σε οποιονδήποτε πολιτικό (με εξαίρεση πιθανώς τον Στέφανο Μάνο), αυτός θα πιάσει τρεμάμενος γωνία, θα σταυρώσει τα δάχτυλά του και θα αρχίσει να τα κουνάει απειλητικά προς το μέρος σας, κραυγάζοντας «θέλεις να στερήσεις τα φάρμακα από την γιαγιάκα των 400 ευρώ σύνταξη ΟΓΑ, να μετατρέψεις τη χώρα σε κομμουνιστική έρημο, να διαρρήξεις την υγειονομική ραχοκοκαλιά της χώρας;». Αν θέσετε την πρόταση σε γιατρό θα αρχίζει να αφρίζει, θα φορέσει την ποδιά πάνω από το κουστούμι του και θα σας κατακεραυνώσει με πύρινο βλέμμα ψελλίζοντας «θέλεις να αμφισβητήσεις την επιστημονική μου υπόσταση, το δικαίωμά μου να επιλέγω αυτό που είναι καλύτερο για τον ασθενή μου, να του δώσεις σκάρτα φάρμακα;». Δεν χρειάζεται καν να σκεφτείτε κάποια απάντηση. Αρκούν τα γεγονότα. Πριν 1 εβδομάδα, για πρώτη φορά στην ιστορία του, το μόνο ταμείο που είχε (κάποτε) λεφτά, το ΙΚΑ, αναγκάστηκε να χτυπήσει την πόρτα της Διεθνούς της Τοκογλυφίας για να μαζέψει 4,6 δις €. Τώρα πώς θα τα ξεπληρώσει είναι ένα άλλο ερώτημα. Κανονικά αν υπήρχε διεθνής λίστα ξευτίλας, π.χ. ένας Τειρεσίας κρατών, η Ελλάδα θα φιγουράριζε στις πρώτες θέσεις, ακριβώς πίσω από την FYROM. Και αν τους ανέφεραν ως Μακεδονία, δεν πειράζει. Θα σβήναμε το όνομά τους με μπλάνκο. Ακριβώς όπως και τα ελλείμματά μας.