Συνοψίζοντας, βλέπουμε ότι στην σύγχρονη θεραπευτική παρατηρείται μία διαρκής τάση μετατόπισης των ορίων του παθολογικού προς τιμές που παλαιότερα θεωρούνταν φυσιολογικές. Για να ξανάρθουμε λίγο στην υπέρταση, σημειώνω ότι μέχρι το 1997, η ήπια υπέρταση (mild hypertension) δεν αντιμετωπιζόταν φαρμακευτικά παρά μόνον αν παρατηρούνταν συμπτώματα σε διάφορα όργανα, όπως νεφρά, μάτια ή καρδιά. Τα πράγματα άλλαξαν άρδην το 1997, όταν η Μεικτή Εθνική Επιτροπή Υπέρτασης των ΗΠΑ εξέδωσε οδηγίες αυστηρής φαρμακευτικής αντιμετώπισης και σε αυτήν την ομάδα ασθενών: κάθε ασθενής του οποίου η διαστολική πίεση υπερέβαινε τα 90 mm ή/και η συστολική τα 140 mm έπρεπε να αντιμετωπίζεται ως σοβαρά υπερτασικός και να λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή. Τα προηγούμενα όρια ήταν 100/160. Η αλλαγή αυτή μετέτρεψε εν μία νυκτί 13 εκατομμύρια Αμερικανούς (και άλλους τόσους Ευρωπαίους, οι επιστημονικοί οργανισμοί των οποίων δεν άργησαν να ακολουθήσουν τις συμβουλές των Αμερικανών) σε υπερτασικούς και τους οδήγησαν στις στοργικές αγκάλες των φαρμακευτικών εταιρειών.
Το ίδιο μοτίβο, αλλά ακόμα πιο υπερβολικό ακολουθήθηκε και στην περίπτωση της χοληστερόλης. Τη δεκαετία του 80 το όριο του παθολογικού ήταν στα 300 και σύμφωνα με αυτό, το ποσοστό των υπερχοληστεριναιμικών δεν υπερέβαινε το 3% του πληθυσμού των ΗΠΑ. Κάπου εκεί τα πράγματα μπερδεύτηκαν και μπήκαν στη ζωή μας όροι όπως κακιά χοληστερίνη (LDL), καλή χοληστερίνη (HDL), ολική χοληστερίνη (TC) αλλά και κλάσματα αυτών (LDL/HDL, TC/HDL και δε συμμαζεύεται). Την ίδια εποχή το περιβόητο NIH των ΗΠΑ βασιζόμενο σε αποσπασματικά δεδομένα, αποφάσισε ότι η χοληστερίνη αποτελεί τον νούμερο ένα εχθρό της υγείας με αποτέλεσμα να πυροδοτηθεί μία άνευ προηγουμένου αντιλιπιδαιμική υστερία η οποία οδήγησε τα όρια της φυσιολογικής χοληστερίνης από το 300 στο 240.
Μετά ήρθαν οι φαρμακευτικές εταιρείες και λάνσαραν στην αγορά τις περιβόητες στατίνες. Η μεγάλη κλινική δοκιμή Air Force/Texas Coronary Atherosclerosis Prevention Study, διαπίστωσε ότι όταν μέσω χορήγησης στατινών η τιμή τις χοληστερίνης πέφτει από το 230 στο 184 μειώνεται ο αριθμός των καρδιακών επεισοδίων από 5% σε 3%. Κανείς δε μπήκε στον κόπο να σκεφτεί ότι η μείωση των καρδιακών επεισοδίων μπορεί να μην οφειλόταν στη δράση των στατινών επί της χοληστερίνης αλλά σε άλλες δράσεις των φαρμάκων αυτών όπως αντιφλεγμονώδεις, αντιθρομβωτικές και προστατευτικές του αγγειακού ενδοθηλίου. Χωρίς δεύτερη σκέψη οι υγειονομικές αρχές προχώρησαν στην εκ νέου επίσημη μείωση του ορίου του παθολογικού από το 240 στο 200. Η μετατόπιση του ορίου από το 240 στο 200 εισήλθε βιαίως στην περιοχή της χοληστερίνης της πλειονότητας των Αμερικάνων, γεγονός που μεταφραζόταν στην μετατροπή 42 εκατομμυρίων επιπλέον ανθρώπων από υγιείς σε ασθενείς. Τονίζω ότι η μεταβολή από το 300 στο 240 δεν είχε τις συνέπειες της μετατροπής από το 240 στο 200, επειδή αν δείτε την καμπύλη κατανομής της χοληστερίνης στο γενικό πληθυσμό, φαίνεται ότι μόνο μία μειοψηφία των ανθρώπων έχει τιμές μεγαλύτερες του 240, κάτι που δεν ισχύει για την τιμή των 200, η οποία είναι περίπου στον -πάλαι ποτέ- φυσικό μέσο όρο. Σε αυτήν την περίπτωση ισχύει ότι και για την υπέρταση και τον διαβήτη: η μείωση του ορίου αρρωστοποιεί εκατομμύρια ανθρώπους που δεν έχουν σημαντική απόκλιση από το φυσιολογικό οπότε δεν πρόκειται να αντλήσουν σημαντικά οφέλη από την φαρμακευτική αγωγή. Αν θέλουμε να το δούμε λίγο πιο επιστημονικά, από τα ευρήματα της παραπάνω κλινικής μελέτης φαίνεται ότι πρέπει να λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή 100 (τέως υγιείς) άνθρωποι επί πέντε χρόνια για να αποφύγουν το καρδιακό επεισόδιο οι 2. Οι άλλοι 98 το μόνο που έχουν να αναμένουν είναι παρενέργειες. Τονίζουμε ότι αν η αγωγή περιοριζόταν σε άτομα με χοληστερίνη άνω των 300 η σχέση θα ήταν περίπου 50:50, αντί για 98:2 που είναι με το νέο ορισμό του παθολογικού.
Στο επόμενο μάθημα θα δούμε πώς με παρόμοιο τρόπο βαφτίστηκαν οστεοπορωτικές οι μισές γυναίκες του πλανήτη.
Μετά ήρθαν οι φαρμακευτικές εταιρείες και λάνσαραν στην αγορά τις περιβόητες στατίνες. Η μεγάλη κλινική δοκιμή Air Force/Texas Coronary Atherosclerosis Prevention Study, διαπίστωσε ότι όταν μέσω χορήγησης στατινών η τιμή τις χοληστερίνης πέφτει από το 230 στο 184 μειώνεται ο αριθμός των καρδιακών επεισοδίων από 5% σε 3%. Κανείς δε μπήκε στον κόπο να σκεφτεί ότι η μείωση των καρδιακών επεισοδίων μπορεί να μην οφειλόταν στη δράση των στατινών επί της χοληστερίνης αλλά σε άλλες δράσεις των φαρμάκων αυτών όπως αντιφλεγμονώδεις, αντιθρομβωτικές και προστατευτικές του αγγειακού ενδοθηλίου. Χωρίς δεύτερη σκέψη οι υγειονομικές αρχές προχώρησαν στην εκ νέου επίσημη μείωση του ορίου του παθολογικού από το 240 στο 200. Η μετατόπιση του ορίου από το 240 στο 200 εισήλθε βιαίως στην περιοχή της χοληστερίνης της πλειονότητας των Αμερικάνων, γεγονός που μεταφραζόταν στην μετατροπή 42 εκατομμυρίων επιπλέον ανθρώπων από υγιείς σε ασθενείς. Τονίζω ότι η μεταβολή από το 300 στο 240 δεν είχε τις συνέπειες της μετατροπής από το 240 στο 200, επειδή αν δείτε την καμπύλη κατανομής της χοληστερίνης στο γενικό πληθυσμό, φαίνεται ότι μόνο μία μειοψηφία των ανθρώπων έχει τιμές μεγαλύτερες του 240, κάτι που δεν ισχύει για την τιμή των 200, η οποία είναι περίπου στον -πάλαι ποτέ- φυσικό μέσο όρο. Σε αυτήν την περίπτωση ισχύει ότι και για την υπέρταση και τον διαβήτη: η μείωση του ορίου αρρωστοποιεί εκατομμύρια ανθρώπους που δεν έχουν σημαντική απόκλιση από το φυσιολογικό οπότε δεν πρόκειται να αντλήσουν σημαντικά οφέλη από την φαρμακευτική αγωγή. Αν θέλουμε να το δούμε λίγο πιο επιστημονικά, από τα ευρήματα της παραπάνω κλινικής μελέτης φαίνεται ότι πρέπει να λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή 100 (τέως υγιείς) άνθρωποι επί πέντε χρόνια για να αποφύγουν το καρδιακό επεισόδιο οι 2. Οι άλλοι 98 το μόνο που έχουν να αναμένουν είναι παρενέργειες. Τονίζουμε ότι αν η αγωγή περιοριζόταν σε άτομα με χοληστερίνη άνω των 300 η σχέση θα ήταν περίπου 50:50, αντί για 98:2 που είναι με το νέο ορισμό του παθολογικού.
Στο επόμενο μάθημα θα δούμε πώς με παρόμοιο τρόπο βαφτίστηκαν οστεοπορωτικές οι μισές γυναίκες του πλανήτη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου