ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΡΕΜΑΛΙΑ

Ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία είναι η αυτοβιογραφία του Νομπελίστα βιοχημικού Arthur Kornberg, «For the Love of Enzymes». Ο Kornberg, μαζί με τον συνεργάτη του Severo Ochoa, ανακάλυψε ένζυμα απαραίτητα για τη σύνθεση του DNA, όπως η DNA πολυμεράση Ι και η πολυνουκλεοτιδική φωσφορυλάση. Ανήκε στη γενιά των επιστημόνων που έγραψαν ιστορία, όχι επειδή διακρίθηκαν στην εξασφάλιση ερευνητικών προγραμμάτων και επιδοτήσεων, αλλά επειδή, κινούμενοι από την πνευματική τους ανησυχία και τις επιστημονικές τους εμμονές, προσέφεραν στον κόσμο συναρπαστικές ανακαλύψεις. Κοιτάω τις φωτογραφίες τους και ανασυσταίνω νοερά τη ζωή τους. Πρόσωπα έντονα, με μάτια που λάμπουν, με το τσιγάρο να κρέμεται στην άκρη του στόματος -πάνω από το φασματοφωτόμετρο. Ζωές δημιουργικές, φλογοβόλες και αντισυμβατικές, κάπου - κάπου αντικοινωνικές.
Κάνω μια στροφή 180 μοιρών και έρχομαι πρόσωπο με πρόσωπο με το παρόν. Αποστρέφω τρομαγμένος το πρόσωπό μου και κραυγάζω: Ο ΘΕΕ ΜΟΥ, ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΣΗΜΕΡΙΝΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΒΑΡΕΤΟΙ; Μήπως άλλαξε ο κόσμος και δεν το κατάλαβα; Μήπως γερνάω και σκοτεινιάζει; Και εκεί που νόμιζα ότι ο κόσμος αποφάσισε να προχωρήσει ερήμην μου, βλέπω με ανακούφιση να προσγειώνεται πάνω στο γραφείο μου το τελευταίο άρθρο του Bruce Charlton, λέκτορα του Τμήματος Ψυχολογίας στο Newcastle upon Tyne, με τίτλο «Why are modern scientists so dull?» Η συλλογιστική του είναι απλή και εξηγεί το λόγο για τον οποίο γεμίσαμε με ανέμπνευστους σοβαροφανείς: οι σύγχρονες διαδικασίες επιλογής επιστημόνων ευνοούν τα ευσυνείδητα, επίμονα και συγκαταβατικά άτομα (κάτι σαν τον Γιωργάκη), σε βάρος των εμπνευσμένων, παρορμητικών και ευφυϊών (κάτι σαν τον Πάγκαλο). Σε κάθε επίπεδο της εκπαιδευτικής και επαγγελματικής εξέλιξης υπάρχει η τάση να εξαιρούνται οι έξυπνοι και οι δημιουργικοί άνθρωποι και να προτιμώνται οι εργατικοί και οι προσαρμόσιμοι.
Σύμφωνα με τον Charlton ο αποκλεισμός αυτός γίνεται de facto, εξ’ αιτίας των νέων συνθηκών που επικρατούν στο χώρο της επιστήμης. Οι νεοεισερχόμενοι στον ακαδημαϊκό χώρο, είναι αναγκασμένοι πριν γίνουν ερευνητικά ανεξάρτητοι, να περάσουν 10, 15 ή ακόμα και 20 χρόνια δουλεύοντας σε θέματα που τους ορίζουν άλλοι. Μετρήστε: 2-3 χρόνια μεταπτυχιακό, 5-6 χρόνια διδακτορικό, 5-6 χρόνια post doc και άλλα 4-5 σε ερευνητικό πρόγραμμα ως φθηνή εξειδικευμένη ερευνητική σάρκα, είναι αρκετά για να τρέψουν σε φυγή κάθε δημιουργικό και ζωντανό άνθρωπο που σέβεται τον εαυτό του.
Όσοι εμπνευσμένοι άνθρωποι καταφέρουν μετά απ’ όλα αυτά να διατηρήσουν το όραμά και τον αυθορμητισμό τους, θα πρέπει μετά να έρθουν αντιμέτωποι με ένα άλλο είδος ερευνητικής εξάρτησης. Εκεί που ένας επιστήμονας κάποτε μπορούσε να ακολουθήσει την περιέργειά του και να κυνηγήσει όποιο απροσδόκητο εύρημα προέκυπτε από την έρευνά του χωρίς να πιέζεται από ασφυκτικούς χρονικούς ορίζοντες, σήμερα είναι αναγκασμένος να τρέχει πίσω από θέματα που τα ορίζει η διαθεσιμότητα ερευνητικών κονδυλίων (ευρωπαϊκών, ντόπιων και ιδιωτικών). Ο επιστημονικός του ορίζοντας περιορίζεται από τον ασφυκτικό ζουρλομανδύα των «παραδοτέων» και η έμπνευσή του συνθλίβεται από τις αυστηρές deadlines. Οι συνθήκες αυτές απαιτούν ανθρώπους εξαιρετικά επίμονους, κομφορμιστές, συγκαταβατικούς, εν τέλει άψυχους και οργανωτικούς. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η Δαρβινική νομοτέλεια της επιστημονικής εξέλιξης θα απορρίψει τους ευφυείς, τους ευφάνταστους, τους ανεξάρτητους, τους εγωιστές. Και όλοι ξέρουμε ότι μπορεί οι πρώτοι να είναι καλοί για γείτονες -ιδίως των Βόρειων προαστίων-, αλλά είναι οι δεύτεροι αυτοί που κάνουν τον κόσμο να γυρίζει. Κάτι σαν τη διαφορά ανάμεσα σε μία βαρετή σύζυγο και μια εκρηκτική ξανθιά ερωμένη.
Ο Charlton ξεχωρίζει τα ανώτατα επιστημονικά κλιμάκια σε «φυσιολογικά» και σε «επαναστατικά». Τα πρώτα χρειάζονται πειθαρχημένους διεκπεραιωτές, ικανούς να υλοποιήσουν μικρά βήματα προς έναν προκαθορισμένο επιστημονικό στόχο, τα δεύτερα όμως απαιτούν ριζοσπάστες της σκέψης και προκλητικούς αμφισβητίες. Σύμφωνα με τον Charlton, οι σύγχρονες συνθήκες επιλογής, πριμοδοτώντας την ευσυνειδησία και αδιαφορώντας για το IQ, διασφαλίζουν τη λειτουργία των «φυσιολογικών» κλιμακίων, αλλά αδιαφορούν για τα ανώτατα ερευνητικά επίπεδα.
Βέβαια μπορεί η επιλογή υπέρ της ευσυνειδησίας να μην ευνοεί τους διαθέτοντες υψηλό δείκτη ευφυΐας, αλλά τουλάχιστον δεν τους αποκλείει. Αυτούς που σίγουρα αποκλείει είναι τους ανθρώπους με υψηλό δείκτη ψυχωτισμού (psychoticism, ένα από τα τρία χαρακτηριστικά της προσωπικότητας σύμφωνα με τον Hans Eysenck. Δεν πρέπει να συγχέεται με τον ψυχισμό). Ο ψυχωτισμός είναι άμεσα συνδεδεμένος με την υψηλή δημιουργικότητα, τον παρορμητισμό και την ατέρμονη παραγωγή ιδεών. Δυστυχώς όμως για όλους μας, είναι μέγεθος αντιστρόφως ανάλογο με την συγκαταβατικότητα. Δηλαδή είναι αδύνατον άτομα λίαν επιμελή και εργατικά να είναι και δημιουργικά! Αυτή είναι η αιτία για την οποία το σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα αποτελείται από ανέμπνευστους και βαρετούς λαπάδες. Σημειώνουμε ότι άτομα με υψηλή δόση ψυχωτισμού είναι δυσπροσάρμοστα, αντικοινωνικά και φλερτάρουν με την ψυχοπάθεια. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές μεγαλοφυΐες διακατέχονται από ένα είδος δημιουργικής υπερδραστηριότητας, το οποίο συχνά -και ίσως ορθώς- εκλαμβάνεται ως τρέλα. Και όμως, είναι οι άνθρωποι αυτού του είδους που θα εμπνεύσουν, θα σκεφτούν «έξω από το κουτί», θα ξεφύγουν από τα πλαίσια της συμβατικής σκέψης, θα εντυπωσιάσουν και θα δουν την λύση εκεί που οι διεκπεραιωτές θα βλέπουν το πρόβλημα.
Όσον αφορά τον εμπλουτισμό των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων με τέτοιους ανθρώπους και επειδή είναι μάλλον δύσκολο να υποβάλλονται οι υποψήφιοι σε αξιόπιστα τεστ δημιουργικότητας, η ανακάλυψή τους μπορεί να γίνει εμμέσως, κατά τρόπο αρνητικό: δηλαδή να επιλέγονται όσοι τουλάχιστον δεν είναι βαρετοί σπασίκλες (η έμφαση στο βαρετοί!). Για να εμπλουτιστούν τα ερευνητικά ιδρύματα με ανθρώπους ικανούς για αναπάντεχες συλλήψεις και ρηξικέλευθες τομές ο Βρετανός ψυχολόγος προτείνει η εκπαιδευτική αξιολόγηση να μη γίνεται αποκλειστικά στη βάση της καλής μαθητικής απόδοσης (δηλαδή στη βάση της πειθαρχημένης υπερπροσπάθειας - απομνημόνευσης), αλλά να συνυπολογίζεται και ο δείκτης ευφυΐας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο τουλάχιστον δεν θα αποκλείσουμε την πρόσβαση των δημιουργικών ανθρώπων στα υψηλά ερευνητικά επίπεδα.
Το χειρότερο είναι ότι έχει ήδη διαμορφωθεί μια γενιά επιστημονικών ηγετών και δημοσίων λειτουργών που αξιολογεί και επιλέγει τους διαδόχους της με βάση τα κριτήρια καθωσπρεπισμού με τα οποία επιλέχτηκε η ίδια. Και επειδή «ο όμοιος στον όμοιο και η κοπριά στα λάχανα», πιθανώς το ζητούμενο ενός καλύτερου κόσμου για τα παιδιά μας να περνάει μέσα από την ακύρωση μιας γενιάς. Της δικιάς μας!

ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΩΝ ΧΟΙΡΩΝ ΠΑΡΑ ΤΩΝ ΖΩΝΤΟΧΗΡΩΝ

Έχει γίνει πια φανερό ότι η νέα γρίπη είναι μάλλον λιγότερο επικίνδυνη και από την εποχική γρίπη. Απλώς κάποιοι πασχίζουν να μας εμβολιάσουν για να μην ξεφτυλιστούν και να μπορέσουν να αποδώσουν τη διάψευση των τρομοσεναρίων στον εμβολιασμό και όχι στην χαμηλή επικινδυνότητα του ιού.

ΠΕΡΙ ΦΟΡΩΝ

Απλά μαθήματα φορολογικής πολιτικής

ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΤΩΝ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΩΝ

Για κάθε πρόβλημα υπάρχει μία λύση απλή, ξεκάθαρη και λανθασμένη
H L Mencke

Τις προάλλες διάβαζα μία συνέντευξη του Hugh Laurie (ο γνωστός τηλεοπτικός Dr House). Στο σημείο που σχολίαζε τα περί εναλλακτικής ιατρικής και αστήρικτων θεωριών, μου ήρθε στο μυαλό ο παλιός μου καθηγητής στο Harvard και η εμμονή του με τα αντιοξειδωτικά. «Mitsos, stick to antioxidants. One day you’ll see them even in chewing gums», συνήθιζε να μου λέει. Δυστυχώς δεν άκουσα τον καθηγητή μου.
Δεν τον άκουσα και έχασα οικειοθελώς το τρένο των αντιοξειδωτικών και μαζί μ’ αυτό 5-6 ερευνητικά προγράμματα. Δεν πειράζει όμως. Ποτέ δε μου γέμιζαν το μάτι, όχι τόσο επειδή είχα διαγνώσει κάποιο συγκεκριμένο επιστημονικό έλλειμμα, αλλά κυρίως εξ’ αιτίας της υπεραπλουστευτικής προσέγγισης όσων τα ευαγγελίζονταν. Ήταν εμφανές ότι τα αντιοξειδωτικά κάπου εμπλέκονταν στην όλη εικόνα διαφόρων παθογενέσεων, αλλά το να θεωρούνται υπεύθυνα δια πάσαν νόσον και μαλακίαν (και στις μέρες μας περισσεύουν αμφότερα), ήταν αφελές και αντικατόπτριζε την αρχέγονη επιθυμία του ανθρώπου να ενοποιήσει τις αιτίες όλων των δεινών του, είτε αυτά προέρχονται από αιμορροΐδες, είτε από το υπαρξιακό κενό που αφήνει η συνειδητοποίηση της αποκοπής του από την μητέρα φύση.
Η θεωρία των αντιοξειδωτικών, ότι δηλαδή στη βάση όλων των νοσημάτων φθοράς -καρκίνος, γήρας, διαβήτης, καρδιαγγειακά και ότι άλλο βάλει ο νους σας- υπάρχει η οξειδωτική αλλοίωση των βιοχημικών δομών του σώματός μας από ουσίες που αποκαλούνται ελεύθερες ρίζες, βόλεψε πολλούς. Πάνω της χτίστηκαν καριέρες και φτιάχτηκαν περιουσίες. Τις δεκαετίες του 80 και 90 δεν μπορούσες καν να αρθρώσεις αντίθετη άποψη, χωρίς να προσγειωθούν βιαίως στο κεφάλι σου οι θεωρίες του Bruce Ames από το Berkeley της Καλιφόρνια (1). Όπως προφήτευσε ο καθηγητής μου, τα αντιοξειδωτικά εισχώρησαν παντού και «ενίσχυσαν» τα πάντα: αντιρυτιδικές κρέμες, αφρούς ξυρίσματος, έλαια, μαργαρίνες και χυμούς. Δεν υπήρχε τρόφιμο και ρόφημα που να μην αναγράφει περήφανα την περιεκτικότητά του σε αντιοξειδωτικά. Κάθε ταλαίπωρο τέκνο της νεοεπιστημονικής γκλαμουριάς εύρισκε το δρόμο του προς την τηλεοπτικοποιημένη δόξα με βάση την αντιοξειδωτική κλίμακα του ευρήματός του.
Προς τιμήν τους, οι γιατροί της χώρας μας κράτησαν επιφυλακτική στάση. Κάτι ήξεραν. Το αντιοξειδωτικό οικοδόμημα επρόκειτο να καταρρεύσει σύντομα. Το πρώτο χαστούκι ήρθε το 1996, από τον Demetrius Albanes, ο οποίος εκτόξευσε την πρώτη κλινική μολότοφ στο σαθρό αντιοξειδωτικό οικοδόμημα, κάνοντάς μας να ψάχνουμε για το απολεσθέν άλφα του επιθέτου του: μετά από μία διπλή τυφλή τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη στην οποία συμμετείχαν 30.000 Φιλανδοί καπνιστές, βρήκε ότι η χορήγηση β-καροτενίου όχι μόνο δεν τους προστάτεψε, αλλά αύξησε τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα (2)! Το εύρημα ήταν τόσο παράταιρο με τις αντιλήψεις της επιστημονικής – μιντιακής ορθοδοξίας, που βολικά αγνοήθηκε. Ο Albanes όμως είχε ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου: όσο ανεξήγητα και αν ήταν τα ευρήματά του, αντιστοιχούσαν στην αδήριτη πραγματικότητα. Τα επόμενα χρόνια, η μία κλινική μελέτη μετά την άλλη (σχεδόν όλες δημοσιευμένες στο περιοδικό Νέμεση της εναλλακτικής ιατρικής, το JAMA) αποδείκνυαν ότι οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες είτε δεν βοηθούν, είτε συμβάλλουν στην ανάπτυξη καρκίνου και καρδιαγγειακών παθήσεων (3). Ακόμα πιο αποκαλυπτική ήταν η είδηση ότι η βιταμίνη C παρεμποδίζει τη δράση των χημειοθεραπευτικών (4)!
Τελευταίως έπεσαν και τα δύο τελευταία προπύργια της αντιοξειδωτικής παράκρουσης. Ο «δικός μας» Ευάγγελος Μιχελάκης, ορμώμενος από τελείως διαφορετικό μετερίζι, έδωσε σάρκα και οστά σε κάτι που αρκετοί υποπτεύονταν εδώ και καιρό: οι ελεύθερες ρίζες βοηθούν τον οργανισμό να καταστρέψει όσα κύτταρά του έχουν αρχίσει να γίνονται καρκινικά, πυροδοτώντας τον αντικαρκινικό μηχανισμό της απόπτωσης (5). Δεν είναι απίθανο, οι καπνιστές του πειράματος του Albanes να έφεραν ήδη προκαρκινικές αλλοιώσεις στα πνευμόνια τους τις οποίες δεν μπόρεσε να ανατάξει ο οργανισμός τους, επειδή οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες που τους χορηγήθηκαν αφόπλισαν τα αντικαρκινικά όπλα του οργανισμού τους, δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες.
Το τελευταίο πλήγμα -το οποίο έδωσε και την αφορμή για το παρόν άρθρο- ήρθε πριν λίγες μέρες και αφορούσε την συμβολή των αντιοξειδωτικών στην επιμήκυνση της ζωής. Όλοι έχουμε ακούσει τους «ειδικούς» να ισχυρίζονται ότι το γήρας οφείλεται στην κατάρρευση των ενδογενών αντιοξειδωτικών συστημάτων, τα οποία χρειάζονται επειγόντως ενίσχυση με εξωτερικά προσφερόμενες χούφτες αντιοξειδωτικών χαπιών και κρεμών. Ανατρέποντας πλάνες δεκαετιών, ερευνητές της ομάδας του David Gems από το University College του Λονδίνου, δουλεύοντας με νηματοσκώληκες (Caenorhabditis elegans –το πιο γνωστό γονιδιακό ερευνητικό εργαλείο όσων θέλουν να βρουν πώς δουλεύει ο ανθρώπινος οργανισμός) ενίσχυσαν γονιδιακά τους ενδογενείς αντιοξειδωτικούς μηχανισμούς (υπεροξειδική δισμουτάση, SOD) του νηματοσκώληκα και περίμεναν να δουν πόσο θα παραταθεί η ζωής τους. Έκπληκτοι διαπίστωσαν ότι οι «πειραγμένοι - αντιοξειδωτικοί» νηματοσκώληκες ζούσαν όσο και κανονικοί συνάδελφοί τους, υποδεικνύοντας ότι το ιερό δισκοπότηρο της αθανασίας πρέπει να αναζητηθεί κάπου αλλού (6).
Όσο και αν τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη μελέτη ενός νηματοσκώληκα δεν έχουν αυτόματη εφαρμογή στα ανώτερα θηλαστικά, κάτι που έσπευσε να τονίσει έντρομη η εκπρόσωπος της Εταιρείας Κοσμητολογίας και Καλλυντικών της Αγγλίας (7), είναι εμφανές ότι η φύση έχει τις δικές της διεργασίες οι οποίες δεν έχουν τίποτα να κάνουν με τις επιθυμίες και τους φόβους του ανθρώπου. Όπως δήλωσε και ο κύριος υπεύθυνος της μελέτης «το γεγονός είναι ότι δεν γνωρίζουμε αρκετά περί των βασικών μηχανισμών της γήρανσης. Η θεωρία των ελεύθερων ριζών μπορεί να γέμισε ένα γνωστικό κενό τα τελευταία 50 χρόνια, αλλά πλέον καταρρέει υπό το βάρος των αποδείξεων»(7). Πριν καταλήξουμε σε οποιαδήποτε συμπεράσματα, προτροπές και οδηγίες πρέπει να συλλέξουμε και να συστηματοποιήσουμε ένα πλήθος κλινικών και πειραματικών παρατηρήσεων, η σημασία των οποίων συχνά μας διαφεύγει.
Η δύναμη του αντιοξειδωτικού δόγματος και των εμπορικών συμφερόντων που κρύβονται πίσω του είναι τόσο ισχυρή, που τα παραπάνω ευρήματα παραμένουν ουσιαστικά άγνωστα. Οι εναλλακτικοδιατροφοοικολογούντες δε χρειάζεται να ανησυχούν: η αντιοξειδωτική θεωρία μπορεί να καταρρέει, όμως ουσίες και φυτικά σκευάσματα τα οποία αποδεδειγμένα έχουν ευνοϊκή δράση, δεν παύουν να είναι ωφέλιμα. «Απλώς», δρουν με άλλους μηχανισμούς οι οποίοι περιμένουν να τους ανακαλύψουμε.

1. Ames BN, Swirsky Gold L, Willett WC. The causes and prevention of cancer. Proc Natl Acad Sci. 1995.92:5258.
2. Albanes D, Heinonen OP, Taylor PR et al. α-Tocopherol and β-carotene supplements and lung cancer incidence in the alpha-tocopherol, beta carotene cancer prevention study: effects of base-line characteristics and study compliance. J Nat Cancer Inst. 1996. 21:1560.
3. Bjelakovic G, Nikolova D, Gluud LL et al. Mortality in randomized trials of antioxidant supplements for primary and secondary prevention. JAMA. 2007.297:842
4. Heaney ML, Gardner JR, Karasavvas N et al. Vitamin C antagonizes the cytotoxic effects of antineoplastic drugs. Cancer Res.2008.68:8031.
5. Bonnet S, Archer SL, Allalunis-Turner J et al. A mitochondria-K+ channel axis is suppressed in cancer and its normalization promotes apoptosis and inhibits cancer growth. Cancer Cell. 2007.11:37.
6. Doonan R, McElwee JJ, Matthijssens F et al. Against the oxidative damage theory of aging: superoxide dismutases protect against oxidative stress but have little or no effect on life span in Caenorhabditis elegans. Genes Devel.2008.22:3236.
7. BBC News. 1/12/2008. Antioxidants cannot slow aging. http://news.bbc.co.uk/go/pr/fr/-/1/hi/health/7754644.stm

Η ΙΕΡΑ ΕΞΕΤΑΣΗ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΙΣΙΝΑ!

Πέραν της πρόσφατης υποβολής παντός μαθητού σε πολλαπλές ιατρικές εξετάσεις (καρδιολόγος, οδοντίατρος, οφθαλμίατρος) απλά για εγγραφή στην Α δημοτικού (μην σκεφτήτε ότι βέβαια αυτό γίνεται για την φροντίδα της υγείας των παιδιών μας αλλά για το πολυπόθητο χαρτάκι που γεμίζει τις τσέπες κράτους και ειδικών ιατρών) τώρα πλέον για να βάλει κάποια κυρία το θείο κορμάκι της σε μια πισίνα και να πλατσουρίζει χαρούμενα στο γαλαζοπράσινο χλωριωμένο νεράκι χρειάζεται χαρτί από τις εξής ειδικότητες: δερματολόγο, καρδιολόγο, παθολόγο και επίσης ...γυναικολόγο! Η βασική προστασία στην πισίνα βασίζεται στο πανίσχυρο χλώριο στο οποίο τίποτε δεν μπορεί να αντισταθεί, ακόμα και νέες απειλές όπως ιοί Η1Ν1, Η5Ν1, δεν μπορούν να αντισταθούν πχ στην χλωρίνη ΚΛΙΝΕΞ όπως παρουσιάζεται σε μιά καινούργια διαφήμιση-την οποία μάλιστα στηρίζει μια επιστημονική εταιρεία Το Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (η ερώτηση είναι, πότε πρόλαβαν να γίνουν μελέτες με την χλωρίνη ΚΛΙΝΕΞ και το Η1Ν1/γρίππη των χοίρων;). Κάθε άνθρωπος με μέση νοημοσύνη αναρωτιέται γιατί να χρειάζονται τόσα χαρτάκια από γιατρό αφού υπάρχει το πανίσχυρο χλώριο! Ακόμη ας υποθέσουμε ότι μια γυναίκα όταν την εξετάζει ο γυναικολόγος είναι καθαρή και δεν έχει πχ κολπίτιδα την οποία θεωρητικά μπορεί να μεταδόσει σε άλλους πλατσουρίζοντες και έτσι παίρνει το καθαρό χαρτάκι και μπορεί να τσαλαβουτήσει στο νερό με τις ευλογίες των ιατρών. Μετά από λίγες μέρες αν εμφανίσει θεωρητικά κολπίτιδα θα μπορεί να την μεταδόσει, άρα τι θα γίνεται, θα παίρνει κάθε μέρα χαρτάκι από γυναικολόγο? Αγαπητοί μου, τα πιστοποιητικά αυτά δεν έχουν άλλη ουσία από να ταλαιπωρούν υγιείς ανθρώπους και να τους αδειάζουν τις τσέπες-έτσι χαρίζουν πολλά ευρώ στις ιατρικές συντεχνίες και με τέτοια πληθώρα γιατρών που υπάρχει πως θα αποκτήσουν οι άνθρωποι τις προς το ζην βίλες και τις γυαλιστερές Μερσεντές!
Η πιθανότητα να μεταδοθεί μια επικίνδυνη λοίμωξη είναι πολύ μικρή όταν η πισίνα είναι ποτισμένη με τη δέουσα ποσότητα χλωρίου, έτσι η ιερά πολλαπλή ιατρική εξέταση πριν από τη βουτιά είναι απάιτηση 1)των ανευθυνο-υπεύθυνων ανθρώπων της πισίνας και 2) της επεκτεινόμενης επι παντός επιστητού απολυταρχίας της υγείας. Στο μέλλον ο βασανισμένος πολίτης πέραν των αμύθητων ποσών που θα του αρπάζουν οι φοροεισπράκτορες του κράτους θα του αρπάζουν επίσης μεγάλα ποσά πολλοί και διαφορετικοί γιατροί, "δι' ασήμαντον αφορμήν", ως απόδειξη ότι απλά αναπνέει. Μάλιστα μελλοντικά πιστεύω ότι θα αποκτήσουν εξίσου σημαντικό ρόλο και οι ψυχίατροι έτσι ώστε να μπορεί να βεβαιώσει ένας ειδικός ψυχικής υγείας ότι πχ μπορείς να τσαλαβουτάς σε γάργαρο ή στάσιμο νεράκι χωρίς υποτίθεται να αποπειραθείς να πνίξεις τον εαυτό σου ή να στραγγαλίσεις έναν άλλον καλοκάγαθο και ήρεμο λουόμενο.

ΜΗΝ ΤΟΥΣ ΚΟΙΤΑΤΕ. ΒΑΡΑΤΕ ΤΟΥΣ!

Αντιγράφω από το paidiatros.gr:

Δεν καταλαβαίνω γιατί οι σημερινοί 18άρηδες, που τους κλέψαμε τον καθαρό αέρα, τη θάλασσα, το περιβάλλον, το εργασιακό τους αύριο, την ίδια τους τη ζωή, δεν ορμάν να πάρουν πίσω αυτά που τους λεηλατήσαμε.

…
λίγοι καλοί κι αυτοί μοιραίοι
παραιτημένοι κατά βάθος
ω, με πόση ένταση και πάθος
γίνονται πρώτοι οι τελευταίοι

SCIENCE IS REAL

Απλά υπέροχο!

Η ΕΠΙΚΕΡΔΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

Ο συνηθέστερος τρόπος να πετύχει ένας γιατρός να τον επισκέπτεται συχνά ο ασθενής του είναι η πρόκληση φόβου και πανικού σε κλινικά υγιείς ανθρώπους με μικρά έως ελάχιστα προβλήματα. Υπάρχει μάλιστα μιά λίστα από υπαρκτά ή και πολλές φορές ανύπαρκτα προβλήματα τα οποία γίνονται αιτία άνευ λόγου ταλαιπωρίας πολλών ατόμων. Οι «ασθενείς» αυτοί (τονίζω το εντός εισαγωγικων της λέξης ασθενείς) οδηγούνται σε ένα φαύλο κύκλο εξετάσεων από πολλές ειδικότητες με αποτέλεσμα έντονο στρες και άδειασμα της τσέπης. Θα παραθέσω στη συνέχεια ορισμένες συνήθεις καταστάσεις οι οποίες αποτελούν άνευ λόγου αιτία ταλαιπωρίας και πανικού ο οποίος είναι συνήθως «ιατρογενής»:

1) H πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδος. Πολλοί νέοι ασθενείς, ιδιαίτερα γυναίκες, έχουν χαρακτηρισθεί ότι πάσχουν από πρόπτωση βαλβίδας χωρίς να έχουν κανένα σύμπτωμα και μόνο επειδή βρέθηκε «κάτι» σε υπερηχοκαρδιογραφικό έλεγχο καρδιάς (triplex). Αυτό συμβαίνει λόγω της άνθησης της βιομηχανίας των TRIPLEX στον τόπο μας και είναι επιστημονικά βέβαιο ότι γίνεται πολύ συχνά υπέρβαση στην κλινική σημασία την οποία έχει η πρόγνωση της μιτροειδούς βαλβίδος. Σημειωτέον ότι η κατάσταση αυτή πολύ σπάνια θέτει σε κίνδυνο την ζωή του ασθενούς.
2) Oι όζοι του θυρεοειδούς αδένος. Αποτελούν συχνά αιτία ταλαιπωρίας πολλών ασθενών οι οποίοι περιφέρονται πανικόβλητοι μεταξύ ενδοκρινολόγων, υπερηχολόγων θυρεοειδούς, παθολόγων, βιοχημικών εργαστηρίων και χειρουργών θυρεοειδούς. Το εύρημα όζων στον θυρεοειδή αδένα είναι εξαιρετικά συχνό σε ασθενείς εντελώς ασυμπτωματικούς και πολλές φορές με φυσιολογική ορμονική θυρεοειδική λειτουργία και ο φαύλος κύκλος εξετάσεων πυροδοτείται συχνά από τον γιατρό προς τον ασθενή ως προληπτική ενέργεια (ο φόβος των ιουδαίων!) για την έγκαιρη αντιμετώπιση του καρκίνου του θυρεοειδούς
3) Oι σπίλοι του δέρματος (δηλ. οι κρεατοελιές) και ο φόβος του μελανώματος.
Πολύ συχνά βλέπει πλέον κανείς σε εξωτερικά ιατρεία ασθενείς που επικαλύπτουν το δέρμα τους με γάζες σαν αποτέλεσμα μαζικής αφαίρεσης κρεατοελιών από δερματολόγους ή και αισθητικούς χειρουργούς. Εδώ το έναυσμα για τη μαζική αφαίρεση κρεατοελιών είναι η προκληση πανικού γύρω από την πιθανότητα εξαλλαγής σε κακόηθες μελάνωμα. Συνήθως ο ειδικός που πρόκειται να αφαιρέσει μαζικά σπίλους λέει το περίφημο: ας τα βγάλουμε καλύτερα σήμερα, δεν ξέρεις τι μπορεί να γίνει αύριο, ας έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο.
4) Το λίπος στο συκώτι. Αν δεί κανείς πορίσματα υπερήχων κοιλίας, ήπατος, χοληφόρων πχ σε 100 τυχαίους ασθενείς οι οποίοι έχουν οδηγηθεί συνήθως χωρίς σοβαρή κλινική ένξειξη στον υπερηχολόγο θα βρεί στις 75-80 από αυτές τις εξετάσεις το εύρημα λιπώδης διήθηση του ήπατος ! Αυτό έχει κλινική αξία ίσως στο 5-10% των ασθενών αυτών αλλά το μόνο που είναι σίγουρο ότι για τουλάχιστον 1 χρόνο μετά από αυτή τη διάγνωση οι πανικόβλητοι ασθενείς θα περιφέρονται μεταξύ ηπατολόγων, ενδοκρινολόγων, παθολόγων, βιοχημικών εργαστηρίων, διαιτολόγων και ίσως καρδιολόγων καταθέτοντας τον οβολόν τους σε εκατοντάδες έως χιλιάδες ευρώ σε εκπροσώπους πολλών ιατρικών ειδικοτήτων.
5) η υπερσυνταγογράφηση φαρμάκων για υπέρταση, υψηλή χοληστερόλη, διαβήτη. Εδώ συμβάλλει και η πτώση των φυσιολογικών ορίων ως κριτήριο θεραπείας με βάση τις διεθνείς οδηγίες από τις αντίστοιχες διεθνείς επιστημονικές εταιρείες αλλά αναμφίβολα και τα ανυπολόγιστα κέρδη των φαρμακευτικών εταιρειών. Έτσι ιδιαίτερα στην Ελλάδα δεν υπάρχει περίπτωση να γλυτώσει από την στατίνη, το αντιυπερτασικό και το αντιδιαβητικό άτομο με χοληστερίνη 200, συστολική αρτηριακή πίεση μεταξύ 130-140 mmHg και σάκχαρο 100-110 (δηλαδή στα ανώτατα φυσιολογικά όρια). Και αν δεν συνταγογραφήσει την στατίνη του ο παθολόγος τότε θα την συνταγογραφήσει οπωσδήποτε ...η γειτόνισσα ή ο γείτονας του που ήδη παίρνει το φάρμακο! Επίσης ο σώφρων γιατρός ο οποίος θα παραμείνει σκεπτικός και δεν θα βιαστεί να γράψει φάρμακα θα στιγματιστεί από τους επιτήδειους συναδέλφους του και θα θεωρηθεί το μαύρο πρόβατο της πιάτσας.
Οι λίγες συνήθεις αιτίες ταλαιπωρίας ασθενών που προανέφερα είναι απλά αντιπροσωπευτικές και υπάρχουν αναρίθμητες άλλες αιτίες τις οποίες θα μπορούσα να απαριθμήσω με αίσθηση απελπισίας. Η πιο σοβαρή αιτία πιστεύω όλων των φαινομένων που προανέφερα είναι η πληθώρα των γιατρών και η σοβαρή διαταραχή της αναλογίας του αριθμού των γιατρών πρός το σύνολο του πληθυσμού στον τόπο μας. Η διαταραχή της αναλογίας αυτής, ιδιαίτερα στις μεγάλες αστικές περιοχές, οδηγεί τη μεγάλη μάζα των γιατρών να διοχετεύει στον φαύλο κύκλο των πολλαπλών ιατρικών εξετάσεων άτομα κατά τεκμήριο νέα, υγιή και χωρίς σοβαρά κλινικά προβλήματα. Ακόμη δε πιό σοβαρό πρόβλημα αποτελεί η ανομοιογενής και πολλές φορές άγνωστη εμπειρία και εκπαίδευση των γιατρών αυτών (πτυχία χωρών της ευρύτερης βαλκανικής επικράτειας ή γιατροί μετανάστες με αμφίβολη επάρκεια). Τα καυτά αυτά κοινωνικά ζητήματα έχουν πάρει και μια παγκόσμια διάσταση στην εποχή της τρομακτικής υπερ-εξιδίκευσης και το θέμα αυτό αναπτύσσει με επιτυχία και ο Βρετανός γιατρός Dr. Michael Fitzpatrick στο σχετικά πρόσφατο βιβλίο του το οποίο έγινε εκδοτικό best seller με τίτλο Η Τυραννία της Υγείας (κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πολύτροπον).
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ό μέσος λειτουργός υγείας στη χώρα μας είναι πλέον μετριότατος ή κάτω του μετρίου όσον αφορά την επαρκή και σύγχρονη ιατρική εκπαίδευση σε σχέση με εκείνον των άλλων κρατών της ΕΕ ή των ΗΠΑ και αυτό θα πρέπει να μας ανησυχεί σοβαρά. Ο κίνδυνος που καθίσταται απόλυτα ορατός στη σημερινή εποχή της υπερ-εξιδίκευσης είναι να μετατραπούν οι γιατροί από σκεπτόμενους επιστήμονες σε χειριστές μηχανών ιατρικής τεχνολογίας. Ένα τέτοιο γεγονός σηματοδοτεί μια κρίση ταυτότητας του ιατρικού επαγγέλματος και θα γίνει εξαιρετικά επικίνδυνο για την υγεία των ασθενών. Η κοινωνία της αγοράς βέβαια τέτοιους μέτριους ανθρώπους χρειάζεται για να διακινήσει τα προιόντα της γιατί οι άριστοι έχουν γνώση, εμπειρία και άποψη έτσι ώστε να γίνονται επικίνδυνοι για την κοινωνία της αγοράς. Επιπλέον οι ολίγοι άριστοι θα απαιτούσαν οπωσδήποτε και πολύ καλή αμοιβή γεγονός το οποίο θα τους καθιστούσε ασύμφορους σε έναν κόσμο ο οποίος αντιλαμβάνεται την υγεία ως κερδοσκοπική επιχείρηση. Αν τα άρρωστα αυτά φαινόμενα δεν αναχαιτισθούν από φορείς που θα κάνουν τη δουλειά τους σωστά τότε πολύ φοβάμαι ότι απειλείται σοβαρά το κύρος και ο στόχος του ιατρικού λειτουργήματος. Θα απαιτηθεί επίσης να μπεί κάποια στιγμή πολύ ψηλά ο πήχυς προκειμένου να αποκτά κάποιος άδεια άσκησης ιατρικού επαγγέλματος. Οσο λιγώτερα προσόντα έχει κάποιος γιατρός τόσο περισσότερο εξαρτημένος μπορεί θεωρητικά να γίνει από τα συμφέροντα των φαρμακοβιομηχανιών και των βιομηχανιών ιατρικής τεχνολογίας. Στο μέλλον θα απαιτηθεί οι ιατρικές σχολές να δώσουν μεγάλη έμφαση όχι μόνο στην γνώση αλλά στα ηθικά ζητήματα και τα ζητήματα δεοντολογίας. Ακόμη ένα εξαιρετικά σημαντικό μάθημα-στο οποίο αποδίδεται ελάχιστη σημασία από την τρέχουσα αντίληψη ιατρικής εκπαίδευσης-είναι η επικοινωνία γιατρού ασθενούς. Έχει αποδειχθεί ότι τα περίπου τα δύο τρίτα των μηνύσεων εναντίον γιατρών δεν οφείλονται στις επιπλοκές των ιατρικών πράξεων αλλά στην ελλιπή επικοινωνία και ενημέρωση του ασθενούς και των συγγενών του. Η αδιαφορία και η ελλιπής ενημέρωση-επικοινωνία εξαγριώνουν τους ανθρώπους περισσότερο και από μια βαρειά επιπλοκή ή και από τον θάνατο ενός ασθενούς.

ΑΝΤΙΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΤΥΠΑ ΦΑΡΜΑΚΑ (ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ)

Πάμε λοιπόν στα στοιχειώδη μαθηματικά της φαρμακευτικής αγοράς της Ελλάδας. Σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας και του ΙΟΒΕ το μέγεθος της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης το 2004 ήταν περίπου 4,5 δις €. Το 2008 έφτασε τα 8 δις, ενώ οι προβλέψεις για το 2009 αναφέρουν ότι θα ανέλθει περίπου στα 9 δις, εκ των οποίων τα 5 δις αποτελούν τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη (δηλαδή τα χρήματα που πληρώνουν τα ασφαλιστικά ταμεία στις φαρμακευτικές εταιρείες. Τα υπόλοιπα είναι ιδιωτική δαπάνη). Τα 9 δις αντιστοιχούν σε περισσότερο από το 20% του συνόλου των δαπανών υγείας και στο 2,5% του ΑΕΠ. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι οι φαρμακευτικές δαπάνες των άλλων χωρών της ΕΕ, αλλά και των «προβληματικών ΗΠΑ» αποτελούν το 1 με 1,5% του ΑΕΠ τους και το 10% του συνόλου των δαπανών υγείας τους. Τα ποσοστά της Ελλάδας αντιστοιχούν σε τριτοκοσμική χώρα και σίγουρα δεν δικαιώνουν τις προσπάθειες επανίδρυσης του κράτους που είχαν αναλάβει το 2004 οι κυβερνώντες μας, τουλάχιστον όσον αφορά τον χώρο της υγείας. Το ζητούμενο είναι να βρεθούν τρόποι περικοπής της φαρμακευτικής δαπάνης και επαναφοράς της στο 1 με 1,5% του ΑΕΠ που ισχύει για της όλες τις (υπόλοιπες;) χώρες του πολιτισμένου κόσμου.
Ας περάσουμε στις λεπτομέρειες. Ένα κύριο ποιοτικό χαρακτηριστικό της ελληνικής αγοράς φαρμάκου είναι το ελάχιστο ποσοστό που κατέχουν τα αντίγραφα φάρμακα. Το 2005 το ποσοστό αυτό ανερχόταν (ή σωστότερα κατερχόταν!) στο 10%, ενώ σύμφωνα με δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας αγγίζει πλέον μόλις το 5%. Στις χώρες της ΕΕ το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 20-60%. Η στρέβλωση της Ελληνικής αγοράς δε σταματά εδώ, αλλά ολοκληρώνεται πανηγυρικά με το δια νόμου πάγωμα της τιμής των αντιγράφων στο 80% των πρωτότυπων τη στιγμή που στην υπόλοιπη Ευρώπη η τιμή τους κυμαίνεται περίπου στο 50%, ενώ στις ΗΠΑ όπου έχει επιτραπεί ο ανταγωνισμός μεταξύ αντιγράφων, οι τιμές τους αγγίζουν και το 10% της τιμής των πρωτότυπων.
Ας κάνουμε τις μετριότερες των εκτιμήσεων: η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη ανέρχεται στα 5 δις εκ των οποίων τα 0,5 δαπανώνται για αντίγραφα και τα 4,5 για πρωτότυπα (σχέση 10:90). Αν, λέω αν και ξαναλέω αν, υποχρεωθούν οι χρυσές πέννες των γιατρών μας να συνταγογραφούν αντίγραφα φάρμακα αντί για πρωτότυπα ώστε η σχέση αντίγραφων προς πρωτότυπα να φτάσει στο 60:40, αν, λέω αν και ξαναλέω αν, ορισθεί ανώτατη τιμή αναφοράς για τα αντίγραφα στο 40% των πρωτότυπων, τότε εξοικονομούνται 1,5 δις ετησίως. Προσέξτε ότι δεν λάβαμε υπ’ όψη μας τον ελεύθερο ανταγωνισμό μεταξύ των αντιγράφων, ο οποίος θα μπορούσε να δουλέψει άψογα αν οι γιατροί υποχρεώνονταν να συνταγογραφούν (ή οι φαρμακοποιοί να εκτελούν, αυτά είναι τεχνικές λεπτομέρειες) το φθηνότερο μεταξύ των (ισοδύναμων, για να μην ξεχνιόμαστε) αντιγράφων. Οι παραπάνω υπολογισμοί είναι αδροί. Δεν λαμβάνουν υπ’ όψη π.χ. τη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη η οποία αποτελεί περίπου το 1,5 με 2 από τα 5 δις της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης. Και εκεί υπάρχουν απλές δοκιμασμένες λύσεις, όπως των μειοδοτικών διαγωνισμών αγοράς φαρμάκων (δικαίωμα που το έχουν οι διοικήσεις των νοσοκομείων ούτως ή άλλως -Αγορανομική Διάταξη Α3/3525, άρθρο 439 §2, 12-12-2005. Απλώς «ξεχνάν» να το ασκούν, ασχέτως αν τους το θύμισε προσφάτως το Ελεγκτικό Συνέδριο!)
3 το λάδι, 3 το ξύδι λοιπόν, πόσο το λαδόξυδο; Αν παρουσιάσετε αυτήν την πρόταση σε οποιονδήποτε πολιτικό (με εξαίρεση πιθανώς τον Στέφανο Μάνο), αυτός θα πιάσει τρεμάμενος γωνία, θα σταυρώσει τα δάχτυλά του και θα αρχίσει να τα κουνάει απειλητικά προς το μέρος σας, κραυγάζοντας «θέλεις να στερήσεις τα φάρμακα από την γιαγιάκα των 400 ευρώ σύνταξη ΟΓΑ, να μετατρέψεις τη χώρα σε κομμουνιστική έρημο, να διαρρήξεις την υγειονομική ραχοκοκαλιά της χώρας;». Αν θέσετε την πρόταση σε γιατρό θα αρχίζει να αφρίζει, θα φορέσει την ποδιά πάνω από το κουστούμι του και θα σας κατακεραυνώσει με πύρινο βλέμμα ψελλίζοντας «θέλεις να αμφισβητήσεις την επιστημονική μου υπόσταση, το δικαίωμά μου να επιλέγω αυτό που είναι καλύτερο για τον ασθενή μου, να του δώσεις σκάρτα φάρμακα;». Δεν χρειάζεται καν να σκεφτείτε κάποια απάντηση. Αρκούν τα γεγονότα. Πριν 1 εβδομάδα, για πρώτη φορά στην ιστορία του, το μόνο ταμείο που είχε (κάποτε) λεφτά, το ΙΚΑ, αναγκάστηκε να χτυπήσει την πόρτα της Διεθνούς της Τοκογλυφίας για να μαζέψει 4,6 δις €. Τώρα πώς θα τα ξεπληρώσει είναι ένα άλλο ερώτημα. Κανονικά αν υπήρχε διεθνής λίστα ξευτίλας, π.χ. ένας Τειρεσίας κρατών, η Ελλάδα θα φιγουράριζε στις πρώτες θέσεις, ακριβώς πίσω από την FYROM. Και αν τους ανέφεραν ως Μακεδονία, δεν πειράζει. Θα σβήναμε το όνομά τους με μπλάνκο. Ακριβώς όπως και τα ελλείμματά μας.

ΑΝΤΙΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΤΥΠΑ ΦΑΡΜΑΚΑ (ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)

Το τοπίο της αγοράς αντιγράφων φαρμάκων στην Ελλάδα δεν έχει μεταβληθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, πέραν του ότι οι εταιρείες που παρασκευάζουν τέτοια φάρμακα αυξάνονται και πληθύνονται. Ο λόγος για τον οποίον οι εταιρείες αντιγράφων ευημερούν είναι το υψηλό περιθώριο κέρδους με το οποίο δουλεύουν. Πουλάν φάρμακα για τα οποία όλη η δαπανηρή και χρονοβόρα διαδικασία φαρμακολογικής έρευνας, κλινικής αξιολόγησης και εμφύτευσης στη συνταγογραφική μνήμη των γιατρών (και αυτό το τελευταίο είναι το ακριβότερο όλων!) έχει γίνει από άλλους, δηλαδή από την εκάστοτε εταιρεία που ανακάλυψε και εισήγαγε στην αγορά το πρωτότυπο φάρμακο. Δεν χρειάζεται να λυπόσαστε την αρχική εταιρεία-πολυεθνική, επειδή ήδη στα 10 χρόνια που έχαιρε των αποκλειστικών δικαιωμάτων πώλησης του φαρμάκου, πουλούσε το φάρμακό της τόσο ακριβά που έβγαλε λεφτά αρκετά για να τραφούν και τα τρισέγγονα των τρισέγγονων όλων των μεγαλομετόχων της.
Είναι λοιπόν αυτονόητο ότι τα αντίγραφα πρέπει να πουλιούνται φθηνότερα από τα πρωτότυπα. Το ερώτημα είναι, πόσο φθηνότερα; Στην Ελλάδα η τιμή των αντιγράφων φαρμάκων είναι ορισμένη δια νόμου στο 80% της τιμής πώλησης του αντίστοιχου πρωτότυπου φαρμακευτικού προϊόντος (Ν 3408, ΦΕΚ 272/4-11-2005, άρθρο 13). Η απαίτηση αυτή του νομοθέτη είναι απόλυτα παράλογη. Ο Camus μας κοιτάει από ψηλά και γελάει: μην ξεχνάμε ότι το κράτος -δια του ΕΟΦ- εγγυάται ότι είναι τα αντίγραφα είναι όλα ισάξια. Συνεπώς ο νομοθέτης, με την δια νόμου καθήλωση της τιμής των αντιγράφων στο 80% του πρωτότυπου, καταργεί την μοναδική χρησιμότητα των αντιγράφων για την κοινωνία: τον ελεύθερο ανταγωνισμό σε επίπεδο τιμών δια του οποίου θα προσκομίσουν οφέλη τα ασφαλιστικά ταμεία. Αναγκάζοντάς τα να πουλιούνται όλα στην ίδια τιμή, οι μόνοι που ωφελούνται είναι οι γιατροί και οι φαρμακευτικές πολυεθνικές. Οι γιατροί, επειδή τα αντίγραφα αναγκάζονται πια να ανταγωνίζονται για το μερίδιό τους στην αγορά με τον μόνο τρόπο που τους απομένει, δηλαδή τη μίζα και οι μεγάλες πολυεθνικές επειδή δεν υφίστανται ουσιαστικό ανταγωνισμό από τα όμοια προϊόντα. Στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στις ΗΠΑ οι τιμές των αντιγράφων φθάνουν μέχρι και στο 10% των πρωτότυπων, επιτρέποντας στα ταμεία καταπληκτικές περικοπές δαπανών. Τα υπόλοιπα είναι απλά μαθηματικά τα οποία θα τα συνεχίσουμε στο επόμενο σημείωμά μας.

ΑΝΤΙΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΤΥΠΑ ΦΑΡΜΑΚΑ (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ)

Ας δούμε λοιπόν κάποια χαρακτηριστικά της αγοράς φαρμάκου. Κατ΄ αρχάς όλοι ξέρουμε ότι όταν ένα φάρμακο εγκριθεί από τις αρμόδιες φαρμακευτικές αρχές (FDA στις ΗΠΑ και ΕΜΕΑ στην ΕΕ), η κυκλοφορία του στην αγορά προστατεύεται με αποκλειστικά δικαιώματα πώλησης για περίπου μία δεκαετία. Αυτό σημαίνει ότι κανένα άλλο σκεύασμα με την ίδια φαρμακευτική ουσία δε μπορεί να κυκλοφορήσει στην αγορά υπό οιαδήποτε μορφή. Πρόκειται για την περίφημη πατέντα, η οποία δίδεται στις καινούργιες (πρωτότυπες) φαρμακευτικές ουσίες για να ανταμείψει τον παρασκευαστή – φαρμακευτική εταιρεία για το μέγεθος της επένδυσής του, για την καινοτομία του και για το ρίσκο που πήρε. Δεν είναι του παρόντος να σχολιάσουμε το θεσμό της πατέντας. Δεχόμαστε την ύπαρξή του και προχωράμε στην παρουσίασή της.
Όταν λήξει η πατέντα μιας πρωτότυπης φαρμακευτικής ουσίας, τότε άλλες φαρμακευτικές εταιρείες έχουν το δικαίωμα να παρασκευάσουν τη συγκεκριμένη φαρμακευτική ουσία και να κυκλοφορήσουν το φάρμακο με δικό τους όνομα. Ας δώσουμε ένα παράδειγμα: όταν η Astra-Zeneca στις αρχές του 90 εφηύρε την ουσία ομεπραζόλη για τη θεραπεία της οισοφαγικής παλινδρόμησης, της χορηγήθηκε άδεια αποκλειστικής κυκλοφορίας της ουσίας στην αγορά με το όνομα Losec. Κανείς άλλος δεν επιτρεπόταν να κυκλοφορήσει χάπια ή ενέσεις ομεπραζόλης για 10 χρόνια. Δηλαδή η εταιρεία είχε το μονοπώλιο στην αγορά. Οι γιατροί σεβόμενοι την ιατρική δεοντολογία συνταγογραφούσαν Losec για «γαστροπροστασία» από κάθε αίτιο, (όπως π.χ. βαρυστομαχιά από φασολάδα ή καούρες προερχόμενες από συνδυασμό σκυλά αοιδού και Chivas), τα στομάχια μας σωθήκανε, η εταιρεία πλούτισε (και ο σκυλάς αοιδός επίσης) και όλοι ήταν χαρούμενοι. Όταν τέλειωσε η δεκαετία, επετράπη και σε άλλες εταιρείες να κυκλοφορήσουν ομεπραζόλη, όχι με το όνομα Losec, το οποίο ήταν σήμα της Astra, αλλά με άλλα ονόματα. Το ίδιο συμβαίνει για κάθε φαρμακευτική ουσία που κυκλοφορεί στην παγκόσμια αγορά: της παρέχεται ένα σεβαστό χρονικό διάστημα μονοπωλιακής εκμετάλλευσης του προϊόντος της και μετά επιτρέπεται και σε ανταγωνιστές να εισέλθουν στην αγορά με τα αντίγραφά τους. Μία λεπτομέρεια: πάντα οι παρασκευαστές πρωτότυπων είναι πολυεθνικές εταιρείες και σχεδόν πάντα οι παρασκευαστές των αντιγράφων είναι μικρότερης εμβέλειας ντόπιες εταιρείες. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι όταν το Losec έχασε την πατέντα του, στην ελληνική αγορά κυκλοφόρησαν πάνω από 20 αντίγραφα, τα μισά εκ των οποίων παρασκευάζονται από ελληνικές εταιρείες, π.χ. Vianex, Demo, Elpen, Galenica κλπ. Κάποια άλλα αντίγραφα εισάγονται στην Ελλάδα από αντιγραφείς του εξωτερικού, όπως βέβαια και το αντίστροφο.
Τα σκευάσματα αυτά που κυκλοφορούν μετά τη λήξη της πατέντας του πρωτότυπου φαρμάκου, ονομάζονται αντίγραφα, φασόν, generics ή γενόσημα. Κρατικοί ελεγκτικοί οργανισμοί ελέγχουν ότι αυτά είναι θεραπευτικά ισοδύναμα με τα πρωτότυπα έτσι ώστε ο ασθενής που έπαιρνε το πρωτότυπο να μπορεί να συνεχίσει τη θεραπεία του εξ’ ίσου αποτελεσματικά με το αντίγραφο. Με άλλα λόγια, το κράτος εγγυάται στον πολίτη και στο γιατρό ότι 1 mg αντίγραφου έχει το ίδιο θεραπευτικό αποτέλεσμα με 1 mg πρωτότυπου. Όπως είπαμε και παραπάνω, ο λόγος για τον οποίο χορηγούνται στην παρασκευάστρια εταιρεία του πρωτότυπου φαρμάκου δικαιώματα αποκλειστικής εκμετάλλευσης είναι ότι αυτή μπήκε σε πολύ μεγάλα έξοδα για να οργανώσει και να διεξάγει μεγάλες κλινικές μελέτες και να αποδείξει ότι το φάρμακο είναι ασφαλές και αποτελεσματικό για ανθρώπινη χρήση. Επειδή η εταιρεία που φτιάχνει το αντίγραφο δεν μπήκε σε αυτά τα έξοδα, αναγκάζεται από το κράτος να πουλάει το φάρμακό της σε σαφώς χαμηλότερη τιμή απ’ ότι το πουλούσε η παρασκευάστρια του πρωτότυπου.
Στα κράτη της ΕΕ και στις ΗΠΑ, όταν -μετά από παρέλευση συνήθως δεκαετίας- ένα φάρμακο χάσει την πατέντα του, η παρασκευάστρια εταιρεία ουσιαστικά το ξεγράφει από πηγή εσόδων επειδή οι ντόπιοι αντιγραφείς-ανταγωνιστές ρίχνουν την τιμή του -εξ' ορισμού ισάξιου- αντίγραφου τόσο χαμηλά -έως και 90% της αρχικής τιμής του πρωτότυπου- που δε συμφέρει στην μεγάλη πολυεθνική εταιρεία να ασχολείται άλλο μαζί του. Εδώ ακριβώς βρίσκεται και το μυστικό, το οποίο επιλεκτικά στην Ελλάδα φυλάσσεται καλά, μα πάρα πολύ καλά: τα αντίγραφα φάρμακα παρέχουν ισάξιο θεραπευτικό αποτέλεσμα με τα πρωτότυπα, αλλά σε χαμηλότερη τιμή. Ως εκ τούτου, σε όλες τις χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου, τα αντίγραφα φάρμακα αποτελούν το σημαντικότερο εργαλείο που έχει το κράτος στα χέρια του για να μειώσει το κόστος της φαρμακευτικλης δαπάνης. Είμαι σίγουρος ότι μαντέψατε ποια χώρα είναι η εξαίρεση. Αυτό που δεν ξέρετε είναι το πώς. Το γιατί, δε θέλουμε να το ξέρουμε. Το μόνο που μας απασχολεί είναι ο τρόπος και πώς αυτός …δεν εφαρμόζεται!

ΜΕΓΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΚΟΜΠΟΣΦΑΧΤΗΣ

Οιμωγές, θρήνοι και ολοφυρμοί ακούγονται από τα ανώτατα κλιμάκια των σοφών της συναντιπολίτευσης σχετικά με την κατάσταση σε όλους τους τομείς της δημόσιας διοίκησης. Όλα είναι στο κόκκινο και σύμφωνα με τους πολιτικούς επαΐοντες απαιτούνται επείγοντα μέτρα αντιμετώπισης, αλλιώς όλοι οι θεσμοί κοινωνικής αλληλεγγύης, με προεξάρχοντες αυτούς των συντάξεων και της υγείας θα καταρρεύσουν. Κάθε μέτρο που προτείνουν στοχεύει στις τσέπες των δημοσίων υπαλλήλων, της επαγγελματικής τάξης-ανάθεμα, της ομάδας άλλοθι για κάθε μέτρο παραχώρησης του κοινού πλούτου στους ιδιώτες. Περικοπές στα επιδόματα, στις υπερωρίες, πάγωμα μισθών και συντάξεων, αλλά προς θεού τίποτα που να αποκαλύπτει και να φορολογεί τα πραγματικά εισοδήματα των αγίων μικροεμπόρων.
Μαγαζάτορες, μανάβηδες, πιτσαδόροι και κιμπαροταβερνιάρηδες, αυθεντικές φιγούρες της γειτονιάς μας που συστηματικά μάς φοροκλέβουν επί δεκαετίες, μένουν -ξανά συστηματικά- στο απυρόβλητο. Δε μπορεί να πουλάς το κουλούρι 60 λεπτά, τη μπριζόλα 9 ευρώ, να ζητάς 50 ευρώ για μια αλλαγή πρίζας χωρίς να δίνεις απόδειξη και ταυτόχρονα να καταριέσαι τους δημοσίους υπαλλήλους και ο σύλλογός σου να απαιτεί περικοπές των επιδομάτων ανεργίας και μετατροπές τους σε επιδοτήσεις για τους μικρομεσαίους. Το ότι όλοι αυτοί οι κουτοπόνηροι επαγγελματίες, προστατεύονται τόσο από το Υπουργείο Οικονομικών όσο και από όλα τα κόμματα οφείλεται στη μεταμόρφωσή τους σε υποκείμενα της λαϊκής κυριαρχίας και στην μετατροπή τους σε ατμομηχανή της κοινωνικής ανάπτυξης κατά την εποχή του Αγίου Παπανδρέου και μετά (>1981 μ.χ.).
Ως αποτέλεσμα κάθε ικανή φωνή, κάθε άξιος άνθρωπος και ιδέα που θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή και αιτία ανάπτυξης, κονιορτοποιήθηκε μέσα από τις μυλόπετρες της αναξιοκρατίας, του κοματισμού, των κολλητών και των ανίκανων. Αυτό που ουσιαστικά επέτυχαν οι παραπάνω αναμορφωτές της λαϊκής συνείδησης, ήταν να νομιμοποιήσουν την επέλαση των φιλελεύθερων νεοβαρβάρων οι οποίοι αφού συνέχισαν συνειδητά τη στελέχωση του δημοσίου με κάκιστους διευθυντές και ανεγκέφαλους υπαλλήλους, μας καλούν σήμερα να συναινέσουμε στην αποδόμηση των θεσμών της δημόσιας διοίκησης και να αποδεχτούμε την επιλεκτική υιοθέτηση μέτρων φτωχοποίησης των δημοσίων υπαλλήλων, χωρίς ταυτόχρονα να πληγούν στο ελάχιστο τα προνόμια των απατεωνίσκων μικρομεσαίων, των γκόλντεν μπόυς και των μεταπρατών των πολυεθνικών.
Έχει φτάσει λένε ο κόμπος στο χτένι. Πώς λύνεται αυτός ο κόμπος, ω απόγονοι του Μεγαλέξαντρου του Κομποσφάχτη; Απάντηση: με απλή λογική και λύσεις που μοιραία θα χρεωθούν αυτοί που δημιούργησαν το πρόβλημα και θα υλοποιήσουν αυτοί που τόσο καιρό μεθοδικά αγνοήθηκαν ώστε να μην τις προτείνουν. Άρα κάποιοι πρέπει να φύγουν και κάποιοι πρέπει να έρθουν. Είναι ευτύχημα που οι μεν δεν γνωρίζουν τους δε, επειδή οι δεύτεροι συστηματικά αγνοήθηκαν από τους πρώτους και έτσι δεν μολύνθηκαν σε επίπεδο μεθόδων (πολύ φοβάμαι βέβαια ότι έχουν μολυνθεί σε επίπεδο επιθυμιών). Τους πρώτους τους ξέρουμε όλοι. Δεν είναι τόσο οι πολιτικοί μας, όσο οι υπηρέτες τους και οι πρόθυμοι ψοφοδεείς εκτελεστές τους. Ποιοι είναι οι δεύτεροι; Οι μεταπτυχιακοί των Πανεπιστημίων μας που φιλάν κατουρημένες ποδιές αμόρφωτων βιοτεχνών για 700 ευρώ, οι εμπνευσμένοι νέοι που η γλώσσα τους έχει γίνει μαύρη από το Κάμελ των παπουτσιών των αφεντικών τους για να διασφαλίσουν την ελεημοσύνη τους και να μην τους κόψουν την πέμπτη μέρα εργασίας. Μιλάμε για τη νέα αστική τάξη που απαιτεί να διοικήσει, να πάρει στα χέρια της τη μοίρα αυτού του τόπου. Αφού το μέλλον έτσι κι αλλιώς θα τους χρεωθεί, ας τους παραχωρηθεί ο σχεδιασμός του!
Εμείς από τη μεριά μας θα κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας και το πόδι μας για να επανέλθει η λογική στο χώρο που γνωρίζουμε: το χώρο της υγείας. Προσδοκούμε την αναγέννησή του και την μετατροπή του από ένα μηχανισμό που επιζητά την ασθένειά μας σε ένα θεσμό που προσφέρει υγεία χωρίς να απαιτεί να …ψηλαφίσει τον ευαίσθητο χώρο της τσέπης μας.
Έτσι, στο επόμενο σημείωμά μας θα σας αποκαλύψουμε πώς μέσα σε ένα έτος θα μπορούσε να περικοπεί η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη κατά περίπου 2 δις ευρώ. Όχι τίποτα άλλο. Δε αντέχω πια να βλέπω τη Φάνη στεναχωρημένη!

ΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ!

Η υγεία των βουλευτών των απερχομένων κομμάτων προφανώς επιδεινώνεται, μάλιστα ενδεχόμενα κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας να αυξάνει η συχνότητα των οξέων εμφραγμάτων-ιδιαίτερα την βραδιά της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων! Η απώλεια της καρέκλας-και της συνοδού κουτάλας-σχετίζεται πιθανά με αυξημένη πιθανότητα καρδιακών επεισοδίων. Το πρόβλημα του τόπου είναι η ανάγκη δημιουργίας θεσμών ενώ βλέπουμε ότι οι εθνικοί μας αντιπρόσωποι δημιουργούν....δεσμούς! Η εκλογή νέων και πειναλέων εθνικών αντιπροσώπων επιδεινώνει τις οικονομικές-κοινωνικές ανισότητες και αυτές με τη σειρά τους επιδεινώνουν την υγεία των λαών κατακόρυφα. Aγαπητοί μου φίλοι και συνομιλητές, οι εκλογές-που φαίνεται ότι τώρα θα γίνονται κάθε δυό χρόνια-δεν θα μας λύσουν ούτε τα προβλήματα πολιτικής ούτε τα προβλήματα της υγείας.

Says what?

Κάποιος κακοήθης μου έστειλε αυτό εδώ το άρθρο, αλλά δε βγάζω λέξη! Μήπως μπορεί να με βοηθήσει κάποιος πανεπιστημιακός. Κανένας καρδιολόγος ίσως; Ας μην είναι και πανεπιστημιακός. Θα το καταπιώ κι αυτό. Κάποιος από τους κολοσσούς σχεδιαστές πολιτικών υγείας που διαθέτουν τα ασφαλιστικά μου ταμεία μήπως;

Άσε μωρέ τώρα! Γιατί να σώνεις λεφτά κόβοντας την αλόγιστη χρήση φαρμάκων; Βγάλε μερικά ομόλογα και καθάρισες. Άντε φεύγω γιατί βιάζομαι να πάω στους γάμους των Βαρδινογιάννηδων.