ALLHAT (Β΄μέρος)

Στο πρώτο μέρος αυτής της σειράς είχαμε περιγράψει την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί στην αγορά των αντιυπερτασικών, τις κύριες φαρμακευτικές ομάδες, αλλά και τους παίκτες που ορίζουν αυτήν την αγορά. Είχαμε περιγράψει τις μοναδικές στρεβλώσεις του χώρου και είχαμε τονίσει τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκονται οι κρατικοί οργανισμοί που αγοράζουν φάρμακα για τους πολίτες, τα ασφαλιστικά ταμεία δηλαδή, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να θεωρούν ως δεδομένα και αμετάκλητα τα συμπεράσματα των μεμονωμένων κλινικών μελετών που διεξάγουν οι εταιρείες για τα φάρμακα - προϊόντα τους.

Όταν λοιπόν στις αρχές της δεκαετίας του '90 οι υγειονομικές αρχές των ΗΠΑ είδαν ότι ξόδευαν πάνω από 3 δις $ για αντιυπερτασικά, αποφάσισαν να χρηματοδοτήσουν μία μελέτη για να συγκρίνουν μεταξύ τους -και όχι με Placebo όπως έκαναν μόνες τους οι εταιρείες- ορισμένους βασικούς εκπροσώπους κατηγοριών αντιυπερτασικών, ώστε να δουν οι γιατροί της χώρας πια φάρμακα είναι πιο αποτελεσματικά και ασφαλή, αλλά και αν τα ακριβά ιδιοσκευάσματα αξίζουν τα λεφτά τους. Η μελέτη αυτή βαφτίστηκε ALLHAT, διήρκεσε περίπου 5 χρόνια και συμμετείχαν 42.000 υπερτασικοί, ηλικίας άνω των 55 ετών.

Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε 4 ομάδες, όπου κάθε ομάδα λάμβανε ένα φάρμακο: η πρώτη ένα διουρητικό που λεγόταν χλωρθαλιδόνη (το γνωστό μας Hygroton), η δεύτερη λισινοπρίλη (έναν αναστολέα ACE με το εμπορικό όνομα Zestril, της εταιρείας Astra Zeneca), η τρίτη έναν Ca blocker, την αμπλοδιπίνη (Norvasc της Pfizer) και η τέταρτη τον αποκλειστή των α-υποδοχέων δοξαζοσίνη (Cardura της Pfizer). Η μελέτη διεξήχθη υπό την αιγίδα του Εθνικού Ινστιτούτου Καρδιάς, Πνεύμονα και Αίματος (NHLBI), μέρους του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας των ΗΠΑ (το φοβερό και τρομερό National Institutes of Health, NΙΗ, ο μεγαλύτερος και πιο αξιοσέβαστος παραγωγός βιολογικής -ιατρικής γνώσης στον κόσμο). Στοίχισε στο κράτος 130 εκατομμύρια $, ενώ αποτελεί μεγάλη ειρωνεία (όπως θα δείτε παρακάτω) ότι τσόνταρε άλλα 20 εκατομμύρια $ και η Pfizer, με την προυπόθεση να δεχτεί το ΝΙΗ να περιληφθεί και το Cardura στα υπό εξέταση σκευάσματα. Η αξιολόγηση των φαρμάκων θα γινόταν επί την βάση της μείωσης των περιστατικών εμφραγμάτων του μυοκαρδίου (θανατηφόρων ή όχι). Αυτό θα αποτελούσε τη λεγόμενη "κύρια έκβαση" της μελέτης (το γνωστόν, primary outcome). H ALLHAT ήταν "διπλή τυφλή" μελέτη, δηλαδή για να διασφαλιστεί η εγκυρότητα και για να αποφευχθεί οποιασδήποτε μεροληψία, δεν γνώριζε ούτε ο γιατρός, αλλά ούτε και ο ασθενής πoιό από τα 4 φάρμακα έδινε/έπαιρνε.

Υπενθυμίζουμε ότι η ALLHAT ήταν η πιο αμερόληπτη δοκιμή που θα μπορούσε να είχε γίνει. Στο σχεδιασμό και την εκτέλεσή της δεν συμμετείχαν εταιρείες και τα συμπεράσματά της ήταν ελεύθερα οποιασδήποτε εμπορικής πίεσης και επιπλέον έγινε υπό την αιγίδα του πανίσχυρου και σεβάσμιου NHLBI. Τα αποτελέσματα της κλινικής δοκιμής δημοσιεύτηκαν τον Δεκέμβριο του 2002 και έσκασαν σα βόμβα: ΤΟ ΠΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΣ ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟ ΗΤΑΝ Η ΧΛΩΡΘΑΛΙΔΟΝΗ. Το ταπεινό και πάμφθηνο Hygroton, ο αντιπρόσωπος των διουρητικών, τα οποία ήδη από το τέλος της δεκαετίας του '80, είχαν εγκαταληφθεί επειδή η γιατροί επέτρεψαν τις εταιρείες που παρήγαγαν ακριβούς ACE inhibitors και Ca blockers να τους πείσουν ότι ήταν ανώτερα φάρμακα.
Φυσικά όλοι πίστεψαν ότι μετά απ' αυτό θα άλλαζε άρδην το συνταγογραφικό τοπίο της υπέρτασης. Άλλωστε αυτός ήταν και ο στόχος της κλινικής δοκιμής.

Όσοι πίστεψαν κάτι τέτοιο ήταν αφελείς και δεν γνώριζαν ποιές ήταν οι πραγματικές δυνάμεις που κινούν τα στυλό που γράφουν τις συνταγές. Για να πάρετε μία πρόγευση του αντίκτυπου της ALLHAT στον τρόπο αντιμετώπισης της υπέρτασης, πηγαίνετε στο http://www.mednet.gr/archives/2008-3/pdf/271.pdf, όπου θα βρείτε τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής Εταιρείας Υπέρτασης, για την αντιμετώπιση της νόσου. ΣΥΜΒΟΥΛΗ: κλικάρετε στο κουμπάκι με τα κιάλια που λέει "search". Στο πέδίο αναζήτησης που θα ανοίξει εισάγετε τον όρο ALLHAT. Μετά πατήστε "search". Δε θα βρείτε ΟΥΤΕ ΜΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ. Ούτε καν στη βιβλιογραφία. Την ALLHAT λοιπόν την έφαγε η μαρμάγκα. Πως και που; Στο τρίτο μέρος.